Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Matura 2016: POLSKI podstawowy. [ARKUSZE, ODPOWIEDZI, pytania]Co było? "Dziady", "Herbert" i "Lalka"

Karolina Kowalska
Więcej na dziennikpolski24.pl
Więcej na dziennikpolski24.pl
Matura 2016: POLSKI podstawowy. ARKUSZE, ODPOWIEDZI, pytania z tego roku - znajdziecie w tym artykule.

Matura 2016: POLSKI [arkusze, pytania, odpowiedzi]

Źródło:NTL Radomsko Sp. z o.o./x-news

Tutaj znajdziecie tegoroczne arkusze z języka polskiego: Matura język polski 2016 - ARKUSZE

MATURA 2016 JĘZYK POLSKI - POZIOM PODSTAWOWY - ODPOWIEDZI

Zadanie 1.1. Czy na każde z poniższych pytań można znaleźć odpowiedź w pierwszym akapicie tekstu S. Falkowskiego i P. Stępnia? Podkreśl TAK, jeśli można znaleźć odpowiedź, albo NIE – jeśli nie można. 1. Jakie negatywne aspekty ludzkiej egzystencji zawiera wizja świata ukazana w Lalce? NIE 2. Jakimi metaforami bohaterowie Lalki określają sytuację człowieka w świecie? TAK 3. Jakich niepokojów doświadcza stary subiekt? TAK Zadanie 1.2. Podaj dwa przykłady, którymi autorzy tekstu ilustrują swoje przekonanie o tym, że w Lalce odpowiedzią na egzystencjalne trwogi jest przyjaźń i troska o drugiego człowieka. Przykład 1. przykładowa odpowiedź: troska Węgiełka o Stanisława Wokulskiego zawarta w liście lub sytuacja, w której Szuman serdeczne żegna wyjeżdżającego Wokulskiego Przykład 2. przykładowa odpowiedź: zwrot jaki Ignacy Rzecki użył do swojego przyjaciela w pamiętniku Zadanie 1.3. Czy autorzy tekstu podzielają pesymizm Rzeckiego wyrażony w słowach zaś ostatecznym kresem złych i dobrych jest garść popiołu? Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do ostatniego akapitu. przykładowa odpowiedź: Autorzy tekstu nie podzielają pesymizmu Ignacego Rzeckiego. Wynika to choćby z przytoczonego przez nich Horacego i jego słynnego "nie wszystek umrę". Podobnie jak autor pamiętnika. Zadanie 1.4. Ostatni akapit rozpoczyna się zdaniem: Sam stary subiekt jednak umrze, nie doczekawszy spełnienia żadnego ze swoich marzeń. Na podstawie znajomości całej powieści wymień dwa marzenia, których spełnienia Rzecki nie doczekał. przykładowa odpowiedź: Pierwsze z nich to zwycięstwo narodu Napoleonidów, a drugie to szczęście i ślub Wokulskiego (np. z panią Stawską). Rzecki marzył też o podróżowaniu (doskierała mu samotność i stagnacja)

Zadanie 1.5. Z poniższego fragmentu wybierz składniowy środek stylistyczny. Nazwij go i określ jego funkcję w tekście S. Falkowskiego i P. Stępnia. Nie przypadkiem znajdujemy w powieści tak wiele serdecznych rozmów między przyjaciółmi; nie przypadkiem moglibyśmy ułożyć małą antologię serdecznych powitań i pożegnań […]; nie przypadkiem Rzecki-pamiętnikarz zmarłego kolegę przywołuje po dziesiątkach lat żarliwą, liryczną apostrofą […]. przykładowa odpowiedź: Składniowy środek stylistyczny: paralelizm składniowy, powtórzenie Funkcja: podkreślenie roli przyjaźni, życzliwości w kontaktach międzyludzkich Zadanie 1.6. Na podstawie tekstu O Lalce uzupełnij tabelę – dobierz do każdej funkcji sformułowanie zapewniające spójność wywodu. Wpisz odpowiedni numer do kolumny tabeli. A. Sygnalizuje przeciwstawienie. B. Sygnalizuje wnioskowanie. C. Sygnalizuje uszczegółowienie treści. 1) po pierwsze… 2) zwłaszcza… 3) a jednak… 4) jeżeli…, wówczas… przykładowa odpowiedź: A-3 B-4 C-2 Zadanie 1.7. Napisz streszczenie tekstu liczące 40–60 słów. Autor tekstu przywołuje "Lalkę" Bolesława Prusa w kontekście ludzkiej egzystencji. W swoim tekście pisze m.in. o wizji świata, przedstawiając w sposób metaforyczny los człowieka i jego niepokoje. Przywołuje postać starego subiekta, Ignacego Rzeckiego, przedstawiając go jako osobę pozytywną, nastawioną przychylnie do życia a także empatyczną, która troszczy się o innych. Autor nie podziela jednak jego pesymizmu i strachu, że nic po nas nie pozostanie.

ZADANIE 2 TEKST 1. Pisany język mówiony Esemesy i mejle coraz mniej mają wspólnego z językiem pisanym – alarmują obrońcy czystości językowej. Martwią się niepotrzebnie. Językoznawcy, nauczyciele, pisarze zwykli najgłośniej krytykować poziom językowy wirtualnego dyskursu: od mejli, czatów i forów dyskusyjnych aż po blogi oraz serwisy społecznościowe. Bo internauci nie tylko lekceważą zasadę domykania zdań odpowiednim znakiem interpunkcyjnym, ignorują także nakaz ich należytego rozpoczynania. Wielkie litery nieczęsto towarzyszą nawet nazwom własnym, a podobną rzadkością są prawidłowo uformowane akapity, nie wspominając o poprawnej gramatyce czy stylu. Obrońców polszczyzny drażni przeładowanie gwary sieciowej wulgaryzmami, a jeszcze bardziej – skrótowcami, szczególnie zagranicznymi. Wyrażenia w rodzaju: „OMG LOL” (O Boże! Kupa śmiechu), a częściej: „omg lol”, są bowiem stałym zjawiskiem na Facebooku czy Twitterze. Aż samo ciśnie się na klawiaturę: s&g. Sodoma i Gomora. Tymczasem amerykański lingwista John McWhorter przekonuje: Karkołomną składnię esemesów czy mejli zwykło się uznawać za zapowiedź rychłej śmierci formalnego języka pisanego. W rzeczywistości swoboda oraz kreatywność, z jakimi podchodzimy do nowych sposobów porozumiewania się, są tylko świadectwem naszego wyrafinowania w tej dziedzinie. Aby to zrozumieć, wystarczy sobie uświadomić jedną prostą prawdę. Otóż mejlowanie czy esemesowanie pisaniem jako takim bynajmniej nie są. Zwięzły, improwizowany charakter komunikacji wirtualnej oraz jej bezprecedensowe tempo pokrywają się z kluczowymi atrybutami naszej mowy. W ten sposób doszliśmy do nieznanej nam wcześniej formy porozumiewania się: piśmiennej konwersacji. Porzucenie epistolograficznych* skojarzeń wydaje się kluczem do zrozumienia obojętności, z jaką wielu internautów podchodzi do wymogów stawianych językowi pisanemu. Wszak w rozmowach nie zawracamy sobie głowy „wyglądem” wypowiedzi. Nie da się wymówić wielkiej litery albo myślnika. Stąd też podczas sieciowych dyskusji – no właśnie: dyskusji – liczy się zasadniczo przekaz, a nie jego forma. Jeśli zaakceptujemy mejle czy esemesy jako nową formę mówienia, wówczas beztroska ich autorów, chociażby w kwestii interpunkcji, będzie zrozumiała. Tak jak potrafimy posługiwać się wieloma językami, tak też poradzimy sobie z kilkoma rodzajami tego samego języka. W końcu ekspansja fast foodów nie przeszkadza rozkwitowi sztuki kulinarnej. ;-) Na podstawie: Mariusz Herma, Pisany język mówiony, „Niezbędnik Inteligenta” 2012, nr 11. * Epistolografia – sztuka pisania listów; także: dziedzina piśmiennictwa związana z pisaniem listów. TEKST 2. Język w internecie – nowa forma oralności (język zapisany) W internecie zawieszeniu ulega tradycyjny podział na język mówiony i pisany. Internetowe gatunki mowy mają ze względu na właściwości języka charakter hybrydalny – łączą w sobie właściwości zarówno mówionej, jak pisanej formy mowy. Wielu badaczy języka internetu zauważa to zjawisko i przyjmuje, że komunikacja za pośrednictwem komputera rodzi nową formę oralności (przekazu ustnego) – język zapisany, w wielu miejscach zbieżny w swych cechach właśnie z językiem mówionym. Zwłaszcza w formach interaktywnych charakterystyczna jest skrótowość i kondensacja przekazu, manifestująca się obecnością ucięć (np. cze, pzdr) czy akronimów (utworzonych od pierwszych liter wyrazów tworzących zdanie lub wyrażenie). Specyficzne cechy języka zapisanego widać w interpunkcji i ortografii. Do najbardziej typowych zjawisk w tym zakresie należą: zwielokrotnianie znaków interpunkcyjnych, niestosowanie wielkich liter, niestandardowe spacje, pomijanie znaków diakrytycznych (jak np. kropka nad z w literze ż). Na podstawie: Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008. Zadanie 2.1. Na podstawie tekstu 1. wyjaśnij, na czym polega nieprzestrzeganie norm dotyczących poprawności zapisu oraz poprawności stylu przez ludzi posługujących się „pisanym językiem mówionym”. przykładowa odpowiedź: Nieprzestrzeganie poprawności zapisu: brak znaków interpunkcyjnych, brak polskich znaków, brak wielkich liter na początku zdania i w nazwach własnych Nieprzestrzeganie poprawności stylu: skróty, wulgaryzmy, skrót anglojęzyczne.
Zadanie 2.2. Do jakiego związku frazeologicznego autor tekstu 1. nawiązał we fragmencie: Aż samo ciśnie się na klawiaturę […]. Zapisz ten związek, jego znaczenie oraz funkcję wskazanej wyżej innowacji językowej. przykładowa odpowiedź: Związek frazeologiczny: coś ciśnie się na usta Znaczenie słownikowe: przymus wewnętrzny Funkcja innowacji: uwspółcześnienie związku ukazuje ekspansję nowych form przekazu, frazeologizm urozmaica tekst Zadanie 2.3. W którym tekście – 1. czy 2. – zauważyć można osobisty stosunek autora lub autorki do opisywanego zjawiska językowego? Uzasadnij odpowiedź, podając dwie cechy wybranego tekstu. przykładowa odpowiedź: W pierwszym tekście. Używanie formy pierwszej osoby liczby mnogiej, zastosowanie emotikonu na końcu tekstu, posługiwanie się językiem skrótów powszechnym w sms-ach i e-mailach Zadanie 2.4 W tekście 1. pojawia się stwierdzenie, że obrońcy języka martwią się niepotrzebnie. Na podstawie tekstu podaj argument, który potwierdza tę opinię przykładowa odpowiedź: Tak jak popularne w Ameryce fast-foody nie zdominowały prawdziwej sztuki kulinarnej, tak jak język internetu nie zniszczy języka tradycyjnego, zwłaszcza jeśli jest pielęgnowany. Zadanie 2.5. Sformułuj tezę wspólną obu tekstom. Język internetu, sms-ów, e-maili stanowi formę współczesnej polszczyzny, charakteryzującej się tym, że język pisany stanowi zapis języka mówionego. Krótko mówiąc, jak mówimy, tak piszemy.

ZADANIE 3 Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie. Temat 1. Czy warto kochać, jeśli miłość może być źródłem cierpienia? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do fragmentu Dziadów cz. IV Adama Mickiewicza i do innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów. Dziady cz. IV PUSTELNIK (śpiewa) Kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy, I noc ma spokojną, i dzień nietęskliwy. (Ksiądz przychodzi z winem i talerzem) PUSTELNIK (z wymuszoną wesołością) Księże, a lubisz ty smutne piosenki? KSIĄDZ Nasłuchałem się ich w życiu dosyć, Bogu dzięki! Lecz nie traćmy nadziei, po smutkach wesele. PUSTELNIK (śpiewa) A odjechać od niej nudno, A przyjechać do niej trudno! Prosta piosenka, ale dobrą myśl zawiera! KSIĄDZ No! potem o tym, teraz zajrzyjmy do misy. PUSTELNIK Prosta pieśń! o! w romansach znajdziesz lepszych wiele! […] (śpiewa) Tylem wytrwał, tyle wycierpiałem, Chyba śmiercią bole się ukoją; Jeślim płochym obraził zapałem, Tę obrazę krwią okupię moją. (dobywa sztylet) KSIĄDZ (wstrzymuje) Co to ma znaczyć?... szalony! czy można? Odbierzcie mu żelazo, rozdejmijcie pięście. Jesteś ty chrześcijanin? taka myśl bezbożna! Znasz ty Ewangeliją? PUSTELNIK A znasz ty nieszczęście? (chowa sztylet) […] (śpiewa) Tylem wytrwał, tyle wycierpiałem, Chyba śmiercią bole się ukoją; Jeślim płochym obraził zapałem, Tę obrazę krwią okupię moją. Za coś dla mnie tyle ulubiona? Za com z twoim spotkał się wejrzeniem? Jednąm wybrał z tylu dziewcząt grona, I ta cudzym przykuta pierścieniem! […] (przerzucając książkę) Wszakże lubisz książki świeckie?... Ach, te to, książki zbójeckie!* (ciska książkę) Młodości mojej niebo i tortury! One zwichnęły osadę mych skrzydeł I wyłamały do góry, Że już nie mogłem nad dół skręcić lotu. Kochanek przez sen tylko widzianych mamideł; Nie cierpiąc rzeczy ziemskich nudnego obrotu, Gardzący istotami powszedniej natury, Szukałem, ach! szukałem tej boskiej kochanki, Której na podsłonecznym nie bywało świecie, Którą tylko na falach wyobraźnej pianki Wydęło tchnienie zapału, A żądza w swoje własne przystroiła kwiecie. Lecz gdy w czasach tych zimnych nie ma ideału, Przez teraźniejszość w złote odleciałem wieki, Bujałem po zmyślonym od poetów niebie, Goniąc i błądząc, w błędach nieznużony goniec; Wreszcie, na próżno zbiegłszy kraj daleki, Spadam i już się rzucam w brudne uciech rzeki: Nim rzucę się, raz jeszcze spojrzę koło siebie! I znalazłem ją na koniec! Znalazłem ją blisko siebie, Znalazłem ją!... ażebym utracił na wieki! KSIĄDZ Podzielam twoję boleść, nieszczęśliwy bracie! Lecz może jest nadzieja? są różne sposoby... Słuchaj, czy już od dawna doświadczasz choroby? PUSTELNIK Choroby? KSIĄDZ Czy już dawno płaczesz po twej stracie? PUSTELNIK Jak dawno? dałem słowo, powiedzieć nie mogę. Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV, Warszawa 1957. * Książki zbójeckie – tu: popularne w romantyzmie książki o tematyce nieszczęśliwej miłości, silnie oddziałujące na emocje. Na co zwrócić uwagę pisząc rozprawkę? Wstęp: teza i omówienie motywu. Warto tu wspomnieć o tym, że IV część „Dziadów”jest wielkim romantycznym studium miłości, gdyż to właśnie miłość jest tematem, który wysuwa się na jej pierwszy plan. Utwór ten jest tak naprawdę monologiem Gustawa o sile miłości, o niewyobrażalnym szczęściu, jakie może dać człowiekowi i cierpieniu, które ze sobą niesie miłość niespełniona.Warto na początku napisać też jaki sens miała rozmowa Pustelnika z Księdzem i podkreślić, że przedstawiana postawa zakłada, że warto kochać mimo cierpienia. W dalszej części warto skonfrontować „Dziady” z innym dziełem literackim mówiącym o miłości, romantycznej ale i nieszczęśliwej. Na przykład „Lalką”, „Makbetem”, „Romeo i Julią”, „Granicą” czy „Chłopami”. Na zakończenie można dodać, że miłość w IV części „Dziadów” to uczucie, które unosi człowieka do raju i strąca go do piekła, to wielka namiętność, ale i niewyobrażalne cierpienie, niepewność i przypadek. Z całą pewnością jest to jedno z najsilniejszych uczuć, skoro potrafi pokonać nawet śmierć. I że warto się jemu poddać.

Temat 2. Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów. Dałem słowo byłem bardzo młody i rozsądek doradzał żeby nie dawać słowa mogłem śmiało powiedzieć namyślę się jeszcze nie ma pośpiechu to nie rozkład jazdy dam słowo po maturze po służbie wojskowej kiedy zbuduję dom ale czas eksplodował nie było już przedtem nie było już potem w oślepiającym teraz trzeba było wybierać więc dałem słowo słowo – pętla na szyi słowo ostateczne w rzadkich chwilach kiedy wszystko staje się lekkie przechodzi w przezroczystość myślę sobie: „słowo daję chętnie bym cofnął dane słowo” trwa to krótko bo oto – skrzypi oś świata mijają ludzie krajobrazy kolorowe obręcze czasu a dane słowo ugrzęzło w gardle Zbigniew Herbert, Wiersze wybrane, Kraków 2004. Na co zwrócić uwagę analizując wiersz? Analizując wiersz Zbigniewa Herberta "Dałem Słowo" z ostatniego tomu "Epilog burzy" warto pamiętać o tym, że był on poetą cnót obywatelskich w ich odwiecznym rozumieniu. Za najważniejsze uznawał obronę wyznawanych wartości. A "Dałem słowo" to nic innego jak potwierdzenie wierności zasadom, które głosił. Warto zwrócić uwagę na to, że Herbert wybrał dla siebie rolę moralisty, obrońcy wartości, fundamentów etycznych i filozoficznych kultury europejskiej z całym jej dziedzictwem moralnym. Według poety wierność tradycyjnym zasadom etycznym i heroiczna postawa człowieka liczą się nie tylko w wymiarze doczesnym, ale także po śmierci. Wiersz ten dotyczy etyki herbertowskiej, znanej głównie z "Przesłania Pana Cogito" (warto się do tego wiersza również odnieść). Warto zwrócić uwagę na pojęcia pojawiające się w wierszu: moralność, bunt, heroizm, etyka (w tym etyka Herbertowska), a także stracone pokolenie Kolumbów (urodzonych w latach 20.XX wieku).

Egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym rozpoczął się o godz. 9.00, natomiast część rozszerzona o godz. 14.00. Abiturienci musieli wykazać się umiejętnością czytania ze zrozumieniem oraz konstruowania dłuższej wypowiedzi pisemnej.

Co pojawi się na tegorocznej maturze? Wśród najczęściej typowanych lektur maturzyści wymieniają m.in.: "Pana Tadeusza", "Wesele" oraz "Przedwiośnie".

MATURA 2016 POLSKI - "DZIADY" MICKIEWICZA NA PODSTAWIE

Tymczasem wśród tematów pojawiła się historia nieszczęśliwej miłości z "Dziadów" cz. IV Adama Mickiewicza.

CO JESZCZE BYŁO NA JĘZYKU POLSKIM NA POZIOMIE PODSTAWOWYM? MATURA 2016: POLSKI PODSTAWOWY - TEMATY WYPRACOWAŃ:

1. "Czy warto kochać pomimo cierpienia?" ("Dziady" cz. IV, Adam Mickiewicz)
2. Analiza wiersza "Dałem słowo" Zbigniewa Herberta

Zobacz: Matura 2016: Interpretacja wiersza Herberta

MATURA 2016 - POLSKI - TEKSTY ŹRÓDŁOWE DO ZADAŃ

1. Jeden z tekstów dotyczył "Lalki" Bolesława Prusa. Chodziło o fragment, w którym Rzecki otrzymuje list zaadresowany do Wokulskiego (pojawia się w nim napis "Non omnis Moriar"- nie wszystek umrę). Uczniowie zapamiętali, że na jego podstawie musieli zastanowić się, co zostawiamy po sobie, jaką spuściznę.
2. Tekst o pisaniu w internecie - dlaczego używamy tu słowa mówionego, a nie pisanego, dlaczego skracamy, nie stosujemy interpunkcji i polskich znaków? Czy takie pisanie sprawia, że nasz język staje się uboższy?


emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na mazowieckie.naszemiasto.pl Nasze Miasto