Profesor Wacław Felczak urodził się 29 maja 1916 w Golbicach (gm. Garbów), zmarł 23 października 1993 w Warszawie. Profesor Felczak był historykiem, znawcą tematyki środkowoeuropejskiej, szczególnie węgierskiej i południowosłowiańskiej, kurierem i emisariusz Rządu RP na uchodźstwie.
Z okazji Dni Pamięci poświęconych Profesorowi Wacławowi Felczakowi dzisiaj, 10 października odbyło się spotkanie z uczniami w ZS im. Jadwigi Grodzkiej podczas którego odbyła się emisja filmu "Bohater Polski i Węgier. Rzecz o Profesorze Wacławie Felczaku". Następnie o godz. 11 rozpoczęła się sesja naukowa w Ratuszu Miejskim w Łęczycy z udziałem Patronów Honorowych i osób zaproszonych. Punktualnie o godz. 16 ma nastąpić otwarcie wystawy poświęconej prof. Wacławowi Felczakowi.
"Prof. Wacław Felczak urodził się 29 maja 1916 roku w Golbicach, gmina Grabów, jako najmłodsze dziecko w rodzinie Antoniego i Michaliny z Pałczyńskich. Jego ojciec był lokalnym działaczem społecznym – dzięki jego inicjatywie powstała Ochotnicza Straż Pożarna w Chorkach. Był również współzałożycielem spółdzielni „Młyn parowy” w Siedlcu, przewodniczącym budowy kościoła parafialnego, a także delegatem gminy Grabów do sejmiku powiatowego w Łęczycy. Matka Wacława Felczaka wywodziła się ze zubożałej w wyniku carskich represji szlachty – jej przodkowie, za udział w powstaniach listopadowym i styczniowym,zostali zesłani na Syberię. Sama również zaangażowana była w ruch niepodległościowy i to ona miała największy wpływ na patriotyczne wychowanie swoich dzieci.
Po maturze młody Wacław Felczak rozpoczął studia na Uniwersytecie w Poznaniu, gdzie za namową jednego z profesorów rozpoczął naukę języka węgierskiego i zainteresował się historią stosunków polsko-węgierskich. Z jego inicjatywy powstało studenckie Koło Przyjaciół Węgier.
W czerwcu 1938 roku, po ukończeniu studiów, wystąpił o stypendium i niedługo później, już jako stypendysta rządu polskiego wyjechał do Budapesztu, gdzie zaczął gromadzić materiały do swojej pracy doktorskiej, traktującej o stosunkach polsko-węgierskich w okresie Wiosny Ludów oraz powstania styczniowego.
Po klęsce wrześniowej związał się z podziemiem i rozpoczął służbę kurierską. W latach 1940-1945 był kurierem Rządu RP na uchodźstwie. Z ramienia Centralnego Komitetu Organizacji Niepodległościowych otrzymał zadanie przedostania się i utworzenia w Budapeszcie Placówki, umożliwiającej łączność między Rządem Polskim na emigracji w Paryżu a podziemiem politycznym w kraju. Kilkadziesiąt razy przekraczał „zieloną granicę” do Polski i z powrotem, przenosząc instrukcje, pieniądze oraz pocztę. Jego ulubionym szlakiem była droga z Rożniawy do Zakopanego.
Za odwagę oraz działalność kurierską w 1944 roku odznaczony został Orderem Krzyża Virtuti Militari V klasy.
Między rokiem 1945 a 1948 Wacław Felczak kontynuował działalność kurierską na rzecz rządu RP na emigracji. Wszedł w skład paryskiej placówki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Jego status był wyjątkowy, pośród kurierów kursujących między Polską a Europą zachodnią, cieszył się szczególnym zaufaniem zarówno prezydenta Raczkiewicza, jak i premiera Arciszewskiego. Został aresztowany w 1947 roku w Czechosłowacji, gdy na prośbę Stanisława Mikołajczyka organizował ucieczkę przywódców PSL z Polski. Po długotrwałym śledztwie, skazany na dożywocie, więzienie opuścił na fali politycznej odwilży w październiku 1956 roku. W styczniu 1958 r. został asystentem prof. Wereszyckiego, który przyjął go do swojego Zakładu w Katedrze Historii Powszechnej Nowożytnej i Najnowszej UJ.
Z początku władze uniwersyteckie zachowywały wobec Felczaka daleko idącą nieufność, przez co odmówiono mu skorzystania z trzymiesięcznego stypendium naukowego w Budapeszcie. Niezawodni okazali się jednak jego węgierscy przyjaciele, dzięki którym mógł zgromadzić materiały do swojej prace doktorskiej, którą obronił w 1962 r.
od II połowy lat 70. XX w. systematycznie podróżował na Węgry i odegrał istotną rolę w procesie formowania się węgierskiej opozycji demokratycznej, która w 1989 roku doprowadziła do upadku ustroju komunistycznego na Węgrzech.
Władze komunistyczne odmówiły nadania Wacławowi Felczakowi tytułu profesora zwyczajnego. Otrzymał go dopiero w niepodległej już Rzeczpospolitej, 5 października 1993 roku. Niestety wkrótce po otrzymaniu nominacji zmarł.
Zgodnie ze swoją wolą pochowany został w Zakopanem na cmentarzu na Pęksowym Brzysku, obok tatrzańskich kurierów. W czasie uroczystości pogrzebowych odczytane zostały listy od prezydentów Polski i Węgier. Pośmiertnie prof. Felczaka odznaczono Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta”. Info: Szkoła Podstawowa im. prof. Wacława Felczaka w Chorkach
Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?