Kwalifikacja Wojskowa 2022. 220 tysięcy osób zostanie objętych procedurą. Kogo dotyczy obowiązek stawienia się do kwalifikacji wojskowej?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2021 roku, w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2022 r. (Dz. U. poz. 17), wydanego na podstawie art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2021 r. poz. 372 i 1728), zwanej dalej ustawą, obowiązek stawienia się do kwalifikacji wojskowej w 2022 r. dotyczy:

• mężczyzn urodzonych w 2003 roku (tzw. rocznik podstawowy),
• mężczyzn urodzonych w latach 1998-2002, którzy nie posiadają jeszcze określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej (tzw. roczniki starsze),
• osób (mężczyzn i kobiet) urodzonych w latach 2001-2002, które zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do czynnej służby wojskowej ze względu na stan zdrowia (kategoria zdolności B), jeżeli okres tej niezdolności upływa przed zakończeniem kwalifikacji wojskowej,
• osób (mężczyzn i kobiet) urodzonych w latach 2001-2002, które zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do czynnej służby wojskowej ze względu na stan zdrowia (kategoria zdolności B), jeżeli okres tej niezdolności upływa po zakończeniu kwalifikacji wojskowej i złożyły wniosek o zmianę kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej przed zakończeniem kwalifikacji wojskowej,
• kobiet urodzonych w latach 1998-2003, posiadających kwalifikacje przydatne do czynnej służby wojskowej lub pobierających naukę w celu uzyskania tych kwalifikacji, które w roku szkolnym lub akademickim 2021/2022 kończą naukę w szkołach lub uczelniach medycznych i weterynaryjnych oraz na kierunkach psychologicznych, albo będących studentkami lub absolwentkami szkół lub kierunków: analityka medyczna, farmacja, lekarski, lekarsko-dentystyczny, pielęgniarstwo, psychologia, ratownictwo medyczne, weterynaria, jeżeli nie posiadają jeszcze określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej.

Do kwalifikacji wojskowej mogą zostać wezwane również osoby, które ukończyły 18 lat życia i zgłosiły się ochotniczo do kwalifikacji wojskowej do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 24 lata życia, jeżeli nie posiadają jeszcze określonej zdolności do czynnej służby wojskowej.

Szczegółowe informacje o terminach i miejscach prowadzenia kwalifikacji wojskowej zostały podane do publicznej wiadomości przez wojewodów 21 marca. Niezależnie jednak od obwieszczeń, każda osoba podlegająca stawiennictwu otrzyma imienne wezwanie z terminem i miejscem stawienia oraz niezbędnymi dokumentami do zabrania.

Podczas pierwszego wezwania do kwalifikacji wojskowej należy mieć ze sobą:

• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość,
• posiadaną dokumentację medyczną,
• aktualną fotografię o wymiarach 35 mm x 40 mm (bez nakrycia głowy),
• dokumenty potwierdzające wykształcenie lub posiadane kwalifikacje zawodowe albo zaświadczenie ze szkoły
  o kontynuowaniu nauki.

Podczas wtórnego wezwania do kwalifikacji wojskowej należy mieć ze sobą:

• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość,
• dokumentację medyczną, dotyczącą zmian w stanie zdrowia, w tym wyniki badań specjalistycznych przeprowadzonych w okresie ostatnich 12 (lub 24) miesięcy,
• książeczkę wojskową.

Jeśli osoba wezwana do kwalifikacji nie może stawić się w podanym terminie w danym miejscu, zobowiązana jest zawiadomić o tym fakcie właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta najpóźniej w dniu, w którym była zobowiązana do stawienia się przed komisją. Przy zawiadomieniu konieczne jest wyjaśnienie przyczyny braku możliwości stawienia się na miejscu. Wówczas dopiero zostanie wyznaczony nowy termin.

W stosunku do osób wezwanych, które nie stawią się do kwalifikacji wojskowej bez uzasadnionej przyczyny będzie zarządzane przymusowe doprowadzenie przez policję, a także może być nakładana kara grzywny lub kara ograniczenia wolności.

Powiatowa komisja lekarska, po przeprowadzeniu badań lekarskich oraz weryfikacji dokumentacji medycznej przedstawianej przez osobę poddawaną badaniu wyda pisemne orzeczenie o zdolności do czynnej służby wojskowej, ustalając jedną z poniższych kategorii zdolności:

• kategoria A – zdolny(a) do czynnej służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania lub pełnienia określonego rodzaju czynnej służby wojskowej, a także zdolność do odbywania służby w obronie cywilnej oraz służby zastępczej, z wyjątkiem zawodowej służby wojskowej. Aktualnie, nie ma obowiązku odbywania zasadniczej służby wojskowej oraz przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych, w związku z tym wszystkie osoby, którym orzeczono kategorię A, jeżeli nie zgłoszą się ochotniczo do pełnienia służby wojskowej, będą przenoszone do rezerwy,
• kategoria B – czasowo niezdolny(a) do czynnej służby wojskowej, co oznacza, że aktualny stan zdrowia nie pozwala na pełnienie tej służby, natomiast w okresie do 12 lub 24 miesięcy od dnia badania, rokuje nadzieję na odzyskanie zdolności do jej pełnienia. Osoby takie zostaną ponownie wezwane do kwalifikacji wojskowej po upływie okresu, na jaki orzeczona została niezdolność,
• kategoria D – niezdolny(a) do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej,
• kategoria E – trwale i całkowicie niezdolny(a) do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Osoba taka nie będzie podlegała już obowiązkowi wojskowemu.

Jeśli komisja lekarska po przeprowadzonym badaniu ogólnym i weryfikacji dokumentacji medycznej nie będzie w stanie w dalszym ciągu określić kategorii, może skierować osobę na dodatkowe badania specjalistyczne lub obserwację szpitalną. Poddanie się im jest obowiązkowe i wynika z art. 26 ustawy.

Komisja lekarska wydaje każdej osobie pisemne orzeczenie o zdolności do czynnej służby wojskowej oraz ustala jedną z kategorii. W przypadku niezadowolenia z orzeczenia, można wnieść odwołanie do wojewódzkiej komisji lekarskiej w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia. W trakcie biegu tego terminu, każda ze stron postępowania może zrzec się prawa do wniesienia odwołania (na piśmie), a z chwilą złożenia takich oświadczeń przez wszystkie strony, orzeczenie staje się ostateczne i prawomocne. Strony, składając takie oświadczenia, zrzekają się również prawa do wniesienia skargi do sądu – art. 13 § 3 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Wojewódzka komisja lekarska, rozpatrując odwołanie, może wezwać osobę do osobistego stawienia się w siedzibie komisji, poddać ją kolejnym badaniom lekarskim, zażądać przedstawienia dokumentacji medycznej, a także skierować na dodatkowe badania specjalistyczne lub obserwację szpitalną.

Osoby podlegające stawieniu się do kwalifikacji wojskowej, które nie dopełniły tego obowiązku w określonym terminie i miejscu, są zobowiązane uczynić to niezwłocznie po ustaniu przeszkody, do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 24 lata życia. Natomiast, po jego upływie osoby takie zobowiązane są do zgłoszenia się do wojskowej komendy uzupełnień, właściwej ze względu na miejsce pobytu stałego (zameldowania) lub pobytu czasowego trwającego ponad trzy miesiące w celu uregulowania stosunku do powszechnego obowiązku obrony. Obowiązek ten trwa do czasu ukończenia pięćdziesięciu pięciu lat życia, a w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny do ukończenia sześćdziesięciu lat życia.